Pracownia Analizy Termicznej i Kalorymetrii
bud. A-3, pok. 121
tel. 71 320 36 79
Integralnymi elementami pracowni są następujące moduły Line 96 firmy SETARAM:
- Kalorymetr wysokotemperaturowy 96 EVO
- Detektor „3D” Heat Flux do do 1600° C
- Moduł do jednoczesnego pomiaru TG-DTA/DSC do 1750° C
- Detektor typu „drop calorimetry” z zestawem tygli korundowych
- Labsys Evo – moduł do pomiarów Cp
- Moduł do podłączenia spektrometru FTIR
Pod względem rzeczowo-merytorycznym najbardziej istotnymi cechami kalorymetru są:
Kalorymetr jest urządzeniem modułowym i umożliwia realizację różnych rodzajów pomiarów: DSC, Kalorymetrii Drop, TGA, TGA-DTA, Cp. Urządzenie ma możliwość osiągania temperatur od temperatury otoczenia do 1600oC. Istnieje możliwość rozszerzenia zakresu temperatur do 1750 C przez wymianę termopar i do 2000C przez modernizację pieca. Szybkość grzania jest regulowana w zakresie od 0,01 do 20oC/min z dokładnością 0,01oC/min.
Piec jest chłodzony wodą. W celu osiągnięcia długiej żywotności nawet przy izotermach 1600 °C, cześć grzewcza pieca jest wykonana z rezystora grafitowego. Piec jest prosty w serwisowaniu. Piec jest podłączony do próżni (na wyposażeniu znajduje się pompa próżniowa) i przystosowany do prostej wymiany modułów pomiarowych.
Urządzenie ma możliwość podłączenia 3 gazów kontrolowanych przez MFC (każdy z tych gazów może być ochronny, utleniający lub redukcyjny). Istnieje możliwość rozszerzenia systemu o 4-ty gaz, który będzie mógł być mieszany z gazem nośnym w proporcjach od 50/50 do 1/99. Wlot gazu reakcyjnego znajduje się na wysokości badanej próbki.
Detektor DSC posiada 20 termopar oplatających z wszystkich stron tygiel z próbką. Stosowane do badań tygle maja pojemność 450 µl. Zakres pomiarowy detektora to temperatury od pokojowej do 1600 oC, a rozdzielczość lepsza niż 10 µWatt.
Moduł wyposażony jest w termowagę do pracy z obciążeniami do 100 g. Zakres zmian masy wynosi +/- 2000 mg, a szumy RMS – 0,3 µg lub mniej. Mechanizm wagowy umieszczony jest na górze (próbka lub tygiel zawieszony). Pojemność tygla do 18 ml umożliwia badania materiałów o niskiej gęstości lub heterogenicznych. Moduł posiada możliwość przeprowadzenia pomiarów jednoczesnych TG-DTA w temperaturach do 1600 C.
Urządzenie jest zaprojektowane do pomiaru ciepła rozpuszczania za pomocą tzw. Drop Method w temperaturach do 1500 °C. Detektor kalorymetru typu DROP posiada 20 termopar, które całkowicie otaczają próbkę (tygiel z próbką). System ma możliwość wymiany detektorów w zależności od wymaganej temperatury pomiarów. Pojemność naczynia pomiarowego wynosi 5000 µl. Detektor posiada rozdzielczość lepszą niż 10 µW. Dodatkowym wyposażeniem jest moduł automatycznego wprowadzania próbki do naczynia pomiarowego.
Wysokotemperaturowy metalowy piec grzany oporowo, wraz z termoparą do kontroli temperatury działa niezależnie od głównego analizatora. Zakres temperatur: od temperatury pokojowej do 1600 C ze skanowaniem temperatury od 0,01 do 100 C/min. Dokładność temperatury +/- 1 C. Detektor Cp jest detektorem typu 3D z termoparami oplatającymi tygiel z wszystkich stron. Dokładność pomiaru Cp -2%, jest niezależna od rodzaju próbki oraz od jej jednorodności. Pojemność tygla wynosi 380µl. Moduł jest kontrolowany przez to samo oprogramowanie, które steruje główną jednostką.
Urządzenie jest wyposażone w moduł kontrolowanego przesyłania gazu do spektrometru FTIR (wraz z linią gazową utrzymywaną w temperaturze 200° C).
Charakterystyka techniczna istotnych, unikatowych cech zakupionego kalorymetru przedstawia się następująco:
Najważniejsze unikatowe cechy modułowego kalorymetru wysokotemperaturowego to możliwość pracy jako skaningowy kalorymetr różnicowy lub typowy kalorymetr wysokotemperaturowy w zakresie temperatur 20-1600° C oraz stosowanie tygli pomiarowych o objętości od 0,45 cm3 do 5,3 cm3, co pozwala na badania próbek o masie w granicach od kilkunastu miligramów do kilkudziesięciu gramów. Wymienne detektory DSC typu “heat flux”, detektor typu “drop calorimetry” i TG-DTA pozwalają na pomiary różnych właściwości termicznych badanych materiałów przy pomocy jednego aparatu.
Moduł skaningowego kalorymetru różnicowego (DSC) jest przeznaczony głównie do pomiarów właściwości termodynamicznych (temperatury i entalpie przemian fazowych, ciepło właściwe) badanych materiałów. Pomiary w zakresie temperatur 20 – 1600° C mogą być wykonywane z szybkością ogrzewania lub chłodzenia mieszczącą się w zakresie 0.01 – 20 ?C min-1. Konstrukcja detektora DSC pozwala na stosowanie tygli o pojemności standardowej 0.45 cm3 (masy próbek rzędu kilkuset miligramów) przy zachowaniu wysokiej precyzji pomiaru. Detektor ten stanowią dwie komory ceramiczne usytuowane pionowo obok siebie i połączone dwoma płytami przewodzącymi ciepło zawierającymi po 20 termopar każda. Taka konstrukcja detektora pozwala na precyzyjny pomiar przepływu ciepła pomiędzy próbka badaną i odnośnikiem umieszczonymi w komorach ceramicznych. Dodatkową zaletą tej konstrukcji jest uniezależnienie wyniku pomiaru od masy próbki poddawanej badaniom, co jest sytuacją powszechnie spotykaną w przypadku większości występujących na rynku kalorymetrów różnicowych wykorzystujących systemy z płytowymi czujnikami przepływu ciepła usytuowanymi pod próbką badaną i odnośnikiem, z czym wiąże się konieczność stosowania do badań masy próbki rzędu kilkunastu miligramów (w celu uniknięcia gradientu temperatury w próbce). Zwiększenie masy próbki badanej bez jednoczesnego spowodowania występowania w niej gradientu temperatury wpływa na wzrost dokładności pomiaru.
Moduł typowego kalorymetru wysokotemperaturowego może być wykorzystany do takich samych pomiarów jak moduł DSC (temperatury i entalpie przemian fazowych, ciepło właściwe). Pomiary w zakresie temperatur 20 – 1600° C mogą być wykonywane z szybkością ogrzewania lub chłodzenia mieszczącą się w zakresie 0.01 – 5° C min-1. Konstrukcja detektora przepływu ciepła pozwala na stosowanie tygli pomiarowych o pojemności do 5.3 cm3 (masa badanej próbki rzędu kilkunastu – kilkudziesięciu gramów) przy zachowaniu wysokiej precyzji pomiaru. Podobnie jak w przypadku modułu DSC wynik pomiaru jest niezależny od stosowanej masy próbki badanej czy poziomu próbki w tyglu pomiarowym. Ponadto moduł ten pozwala na izotermiczne pomiary entalpii mieszania i pomiary ciepła właściwego metodą “drop calorimetry” niedostępną dla skaningowego kalorymetru różnicowego.
Kierownik pracowni
dr hab. Leszek Rycerz, prof. PWr
e-mail: leszek.rycerz@pwr.edu.pl
bud. A-3, pok. 113
tel. 71 320 33 47
Opiekun pracowni
mgr inż. Ida Chojnacka
e-mail: ida.chojnacka@pwr.edu.pl
bud. A-3, pok. 333
tel. 320 31 26
Pobierz opis w formacie .doc »
Galeria zdjęć