Dr hab. inż. Sławomir Porada z Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej został laureatem prestiżowego ERC Consolidator Grant, przyznawanego przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych. To pierwsze w historii takie wyróżnienie dla naukowca reprezentującego uczelnię z Wrocławia.

W tegorocznej edycji ERC Consolidator Grant przyznano 349 grantów na łączną kwotę 728 mln euro. W Polsce finansowanie otrzymały tylko cztery osoby – trzy związane z Uniwersytetem Warszawskim oraz jedna z Politechniki Wrocławskiej.

Projekt dr. hab. inż. Sławomira Porady, zatytułowany „Small Differences, Big Impact: Achieving Effective Selective Separations from Water by Tuning Ion Transport Processes” („Niewielkie różnice, ogromny wpływ: Efektywna selektywna separacja jonów z wody poprzez regulację procesów transportu jonów”), otrzymał 2 mln euro.

Celem projektu jest zrozumienie mechanizmów transportu jonów o bardzo podobnych właściwościach oraz opracowanie metod wpływania na te procesy – szczególnie w kontekście adsorpcji i desorpcji w materiałach elektrodowych.

– Chcę znaleźć sposób na to, by sterować kinetyką tych procesów nawet wtedy, gdy jony mają bardzo podobne właściwości – podkreśla dr hab. inż. Sławomir Porada.

Dzięki sukcesowi dr. hab. inż. Sławomira Porady do tego grona dołącza również Politechnika Wrocławska.

O grancie

ERC Consolidator Grant to jeden z najbardziej prestiżowych programów finansowania badań w Europie. Mogą się o niego ubiegać naukowcy będący od 7 do 13 lat po obronie doktoratu, prowadzący badania przełomowe i obarczone wysokim ryzykiem, ale o ogromnym potencjale naukowym. Warunkiem uzyskania grantu jest udokumentowanie wybitnych osiągnięć naukowych, obejmujących m.in. publikacje w renomowanych, recenzowanych czasopismach międzynarodowych oraz zaproszone wystąpienia na prestiżowych konferencjach o zasięgu międzynarodowym.

Dzięki projektowi dr hab. inż. Sławomira Porady możliwe będzie zrozumienie mechanizmów transportu jonów o bardzo podobnych właściwościach oraz opracowanie metod wpływania na te procesy. Otrzymane wyniki badań mogą stać się podstawą stworzenia nowej klasy procesów separacyjnych, bazujących nie tylko na właściwościach materiałów, lecz także na inteligentnym sterowaniu czasem i cyklem pracy technologii. 

Jednym z praktycznych efektów projektu może być znaczące ograniczenie zużycia świeżej wody, szczególnie w uprawach szklarniowych.

– Po selektywnym usunięciu sodu możliwe będzie ponowne wykorzystanie wody szklarniowej, co zmniejszy zapotrzebowanie na wodę słodką o około 1000 m³ na hektar rocznie. W skali Europy oznaczałoby to redukcję zużycia o 210 mln m³ rocznie – tyle, ile zużywają cztery miliony osób – tłumaczy badacz.

Opracowane metody selektywnej separacji mogą także pozwolić na pozyskiwanie wartościowych jonów – takich jak magnez, sód czy lit – z solanki po odsalaniu wody oraz z odpadów po zużytych bateriach. 

– Odzyskane surowce mogą być wykorzystywane w produkcji chemikaliów, materiałów bateryjnych oraz w procesach recyklingu akumulatorów, ograniczając import metali krytycznych i wspierając gospodarkę o obiegu zamkniętym – wyjaśnia.

To szansa na większą niezależność surowcową Europy i rozwój technologii wspierających gospodarkę o obiegu zamkniętym.

Jak sterować jonami, które zachowują sie tak samo?

Naukowiec z Wydziału Chemicznego wyjaśnia, że jony o podobnym rozmiarze i ładunku zachowują się niemal tak samo. To z kolei utrudnia ich rozdzielenie klasycznymi metodami. ​Dlatego kluczowe w badaniach naszego naukowca będzie wykorzystanie subtelnych różnic w ich zachowaniu w czasie oraz projektowanie materiałów i procesów elektrochemicznych, które te różnice wzmocnią.

– Moim celem jest znalezienie takiego „punktu optymalnego”, w którym nawet drobne różnice między jonami przełożą się na ich skuteczną selektywną separację – dodaje.

Projekt potrwa pięć lat, a dr hab. inż. Sławomira Poradę wspierać będzie zespół składający się z trzech doktorantów i jednego postdoca.

Ambitne plany na przyszłość

Otrzymany grant to jednak tylko część działań, które planuje nasz naukowiec. W najbliższych latach zamierza bowiem kontynuować badania nad selektywną separacją jonów, dekarbonizacją procesów przemysłowych, efektywnym parowaniem wody z wykorzystaniem energii słonecznej oraz usuwaniem zanieczyszczeń typu PFAS.

– Ważną częścią zadań, które przed sobą stawiam, jest dalsze rozwijanie współpracy międzynarodowej, m.in. przez organizację wydarzeń naukowych – mówi laureat z PWr, który w maju 2025 roku zorganizował we Wrocławiu „7th International Conference of Electrochemical and Membrane Separations – Science and Technology”.

Naukowiec dodaje, że jego praca łączy badania podstawowe, rozwój technologii oraz współpracę międzynarodową, co znacząco przyczynia się do postępu w elektrochemicznych metodach oczyszczania wody, selektywnej separacji jonów oraz zrównoważonych technologiach środowiskowych.

Holenderskie doświadczenia, powrót do Polski i… brak czasu na hobby

Dr hab. inż. Sławomir Porada pracuje na Wydziale Chemicznym Politechniki Wrocławskiej od 2022 r. Stopień doktora nauk technicznych uzyskał na PWr w 2013 r.

W latach 2009–2013 prowadził badania doktoranckie w Europejskim Centrum Doskonałości ds. Zrównoważonych Technologii Wodnych WETSUS w Holandii. Następnie, w latach 2014–2015, był stypendystą Fundacji Aleksandra von Humboldta w INM – Instytucie Nowych Materiałów Leibniza w Niemczech.

W latach 2017–2019 przebywał na stażu naukowym w ramach prestiżowego grantu VENI na Uniwersytecie Twente (Holandia). W kolejnych latach (2020–2022) pracował jako kierownik projektów naukowych w WETSUS.

Główne zainteresowania dr. hab. inż. Sławomira Porady koncentrują się na procesach separacji związków chemicznych, ze szczególnym uwzględnieniem transportu i adsorpcji jonów w materiałach porowatych oraz projektowaniu nowych materiałów do takich zastosowań.

– Duża część mojej pracy skupia się na ulepszaniu technologii usuwania i separacji jonów, czyli związków posiadających ładunek elektryczny – mówi. Projektował i badał zarówno porowate materiały węglowe, jak i elektrody redoks-aktywne.

Poza badaniami nad pojemnościową dejonizacją (CDI) zajmował się także membranami jonowymiennymi wykorzystywanymi w elektrodializie. – Opracowane przeze mnie membrany charakteryzują się większą selektywnością transportu jonów – dodaje.

Jest autorem lub współautorem 53 artykułów naukowych i rozdziałów w monografiach. Jego prace były cytowane ponad 11 000 razy według Google Scholar (stan na 18.11.2025 r.) oraz około 7 000 razy według Web of Science, a indeks Hirscha wynosi 39.

Laureat wielu nagród i wyróżnień, m.in. grantu NAWA Polskie Powroty, grantu VENI, stypendium Fundacji Aleksandra von Humboldta oraz nagrody niderlandzkiego Ministerstwa Infrastruktury i Środowiska. Należy do międzynarodowej grupy roboczej „Capacitive Deionization and Electrosorption” oraz stowarzyszenia Physics of Membrane Processes, współpracując z firmami takimi jak Evides, Dunea, Voltea, Dow, Pure Water Group, Fujifilm i AquaBattery.

Poza pracą naukową dr hab. inż. Sławomir Porada jest fanem motocrossu, jazdy na nartach i wspinaczki. – Niestety na te ostatnie hobby obecnie mocno brakuje mi czasu, ale dla ojca trójki dzieci w wieku 2, 5 i 7 lat priorytety trochę się zmieniają – przyznaje.